AMARONE oraz RIPASSO della VALPOLICELLA

„Najważniejsze wina północy –rejon  VENETO czyli Wenecja Euganejska.

Tym razem będę dalej podążać śladem wielkich win włoskich. Bohaterami tego odcinka będą: 2 wina czerwone - AMARONE DELLA VALPOLICELLA oraz RIPASSO della VALPOLICELLA.  

AMARONE della Valpolicella DOCG – To eleganckie i potężne wino , które zachwyca kobiety i intryguje mężczyzn. 

Amarone to wino wytrawne typu „Passito” – tzn., że jest produkowane wyłącznie z podsuszanych winogron (przez około 100- 120 dni, ) co nadaje mu mocy i subtelności. Technika ta nosi nazwę "appassimento". 

Rejon produkcji to dolina Valpolicella znajdująca się na północ od Werony, po prawej stronie jeziora Garda.

Okres dojrzewania - 36 miesięcy, z czego 30 miesięcy w dębowych kadziach . 

Rodowód – narodziło się przypadkiem wiosną 1936 roku w społecznej winnicy Villa Mosconi, jako efekt nieoczekiwanego odkrycia. Napomnę tylko, że w owych czasach winnica ta produkowała głównie wina słodkie, typu passito „Recioto della Valpolicella DOCG”. Doskonały znawca wina, kierownik winnicy Adelino Lucchese, o wyjątkowo wrażliwym podniebieniu i nosie, podczas próbowania kolejnych beczek słodkiego „Recioto” w jednej z nich natknął się na smak zupełnie niespodziewany. Zszokowany wrzasnął z entuzjazmem: “Questo non è un Amaro, è un Amarone!!!” - „To nie jest gorzkie, to jest bardzo gorzkie!!!” . Okazało się bowiem, że w zapomnianej beczce nieprzerwana w porę fermentacja zmieniła wino słodkie w wytrawne. Dyrektor winnicy Gaetano dall'Ora podchwycił pomysł i nowo powstałe wino nazwano AMARONE. 

Gorzkie wino z rejonu „Valpolicella” mogło istnieć już znacznie wcześniej, lecz z nieznanego powodu zostało zapomniane lub wyszło z mody na jakiś czas. Istnieją kroniki rzymskie z I wieku, w których Catullus (poeta opisujący groty Catulla w Sirmione nad Gardą) wspomina o piciu kielichów gorzkiego wina w tym właśnie rejonie. Również Kasjodor (rzymski patrycjusz, kanclerz na dworze królów ostrogockich) na początku V wieku, opisuje poszukiwania wina czerwonego, do stołu króla Teodoryka. Uważa się, że było to „gorzkie recioto”. 

Z czego powstaje Amarone? – Z mało znanych lokalnych szczepów, które nie są uprawiane właściwie nigdzie indziej: Corvina, Corvinone, Rondinella. Najwięcej do powiedzenia ma Corvina (do 95%), która daje daje smak i pełnię. Następnie Corvinone (do 50%) i Rondinella (do 30 %) dają aromat i piękną głęboką czerwień. Możliwa jest też niewielka obecność innych endemicznych szczepów, a nawet międzynarodowych, jak Cabernet Sauvignon, czy Merlot. 

Jak smakuje Amarone? – Jako wino z podsuszanych winogron cechuje się przede wszystkim wyższą zawartością alkoholu – z łatwością osiąga 15,5 –16% (niektóre nawet 18%), minimum 14%, do tego często ma trochę cukru resztkowego, smakuje więc jak wino półwytrawne. Nie pachnie świeżymi, lecz raczej przetworzonymi owocami – powidłami śliwkowymi, konfiturą wiśniową, do tego pojawiają się nuty balsamiczne, korzenne, kawowe, kakaowe, niekiedy nawet czarnych oliwek.  

W smaku jest to wino potężne i bardzo intensywne, o wyczuwalnym alkoholu; technika appassimento nadaje mu miękkie taniny i wyczuwalną, wiśniową kwasowość. 

Z czym pić Amarone? – W zasadzie, Amarone nie potrzebuje towarzystwa, to wino o silnej osobowości i nie lubi konkurencji. Świetnie sprawdza się jako wino „medytacyjne” do picia solo. Jeśli chcemy je połączyć z jedzeniem, konieczna jest potrawa o bardzo zdecydowanym smaku – mocno przyprawiony gulasz z dziczyzny, ostre sery typu gorgonzola lub minimum 30 miesięczny twardy ser Grana Pagano, dobrze też się łączy z dojrzewającymi tłustymi wędlinami. 

Cena zależy od winnicy i rocznika – od około 20 do 1500 euro za butelkę (winnica Giuseppe Quintarelli). 

RIPASSO della VALPOLICELLA DOC - wino należące do wielkiej rodziny Amarone. Powstaje, gdy do kadzi z młodą Valpolicellą (lekkie wino na bazie szczepu Corvina, do jego produkcji nie używa się winogron podsuszanych ) dodamy wytłoki pozostałe z produkcji Amarone. Zawarty w nich cukier wzbudzi wtórną fermentację, wino osiągnie 13,5–14% alkoholu i powidłowy smak podobny do Amarone.  

Okres dojrzewania to minimum 19 miesięcy, z czego 15 w baryłkach dębowych.

Ripasso, to wino intensywne, pełne aromatów, oferuje lekko eteryczny zapach z nutami wanilii. Posiada wyrafinowany, harmonijny, wytrawny i aksamitny smak. Charakterystyczną nutą na nosie i podniebieniu są prawie zawsze wiśnia, a bardziej ogólnie czerwone owoce. Daje z siebie wszystko w ciągu dwóch lub trzech lat od butelkowania i zaleca się jego spożywanie w ciągu maksymalnie 5 lat. 

Ripasso della Valpolicella musi być łączone z potrawami o określonym charakterze i intensywnym smaku, NIGDY z potrawami delikatnymi, ponieważ skutkiem tego będzie anulowanie ich smaku: grillowane mięsiwa, duszona wołowina lub dziczyzna, dojrzewające wędliny (nie wędzone), oraz tłuste sery. 

Młode wino (dojrzewające przez 19 miesięcy) możemy kupić już za 10 euro. Zazwyczaj jego cena nie przekracza 25 euro za butelkę.

Na mapce: rejon Valpolicella na zachód od jeziora Garda i na północ od miasta Werona.

KONIEC

autor: Halina Różańska